Pomoc prawna w czasach koronawirusa. Problemy i wątpliwości związane z pandemią COVID-19

Pandemia COVID-19 spowodowała wiele problemów w rozmaitych obszarach życia. W związku z wprowadzoną ustawą o szczególnych rozwiązaniach, dotyczących zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, oraz licznymi obostrzeniami, duża część społeczeństwa musi zmierzyć się z nowymi regulacjami przede wszystkim w zakresie stosunków pracy. Pomoc prawna w czasach koronawirusa dotyczy zatem najczęściej takich kwestii, jak specyfika pracy zdalnej, nowe zasady BHP, zasady regulujące wyjazdy służbowe, prawo do zasiłku opiekuńczego czy sposób przeprowadzenia obowiązkowych badań lekarskich. W naszym wpisie postaramy się rozwiać najbardziej palące problemy i wątpliwości, związane z pandemią COVID-19.

Czy pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia badań lekarskich w kierunku COVID-19?

Pracodawca nie ma obowiązku przeprowadzenia badań lekarskich w kierunku COVID-19, gdyż przepisy prawa pracy nie przewidują kierowania pracownika na badania w związku ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na choroby wirusowe. Mimo epidemii, podlega on nadal wyłącznie lekarskim badaniom profilaktycznym, przeprowadzanym w określonym terminie, w tym:

• badaniom wstępnym,
• badaniom okresowym,
• badaniom kontrolnym.

Powyższe badania mogą być przeprowadzone poza terminami ustawowymi jedynie w przypadku przeniesienia pracownika do innej pracy ze względu na szkodliwy wpływ na jego zdrowie pracy bieżącej, stwierdzenia objawów choroby zawodowej lub stwierdzenia jego niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy.

Komu przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

W myśl nowych przepisów dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, w przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, na skutek epidemii COVID-19. Zasiłek przyznawany jest na okres nie dłuższy niż 14 dni. Ponadto w okresie pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego, zwykły zasiłek opiekuńczy nie przysługuje.

Czy mogę odmówić wyjazdu służbowego?

Jeśli pracodawca wyda pracownikowi polecenie wyjazdu służbowego w rejon, gdzie występuje koronawirus, pracownik ma prawo odmówić takiego wyjazdu, jako powód podając bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia. Ponadto może on wskazać jako uzasadnienie ryzyko rozprzestrzenienia choroby w rodzimym kraju, czyli narażenie na niebezpieczeństwo innych osób. Taka odmowa ma swoje umocowanie w Kodeksie Pracy, zgodnie z którym pracownik ma prawo odmówić wykonywania obowiązków służbowych jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa, jeśli stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla jego zdrowia lub życia oraz gdy wykonywanie obowiązków skutkowałoby stworzeniem zagrożenia dla zdrowia i życia innych osób. W przypadku jakichkolwiek sporów, wynikających z nierespektowania przez pracodawcę odmowy wyjazdu służbowego, zachęcamy do zgłoszenia się do naszej kancelarii adwokackiej, w której świadczymy pomoc prawną, związaną z epidemią koronawirusa. Pomożemy rozwiązać wszelkie problemy oraz rozwiązać Państwa wątpliwości.

Czy w związku z epidemią COVID-19 nadal obowiązują dotychczasowe przepisy BHP?

Mimo epidemii koronawirusa pracowników nadal obowiązuje przestrzeganie dotychczasowych przepisów Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Brak dostosowania się pracownika do przepisów BHP może skutkować nałożeniem na niego upomnienia, nagany, kary pieniężnej lub rozwiązaniem umowy o pracę z zachowaniem, lub bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pracownik ma bowiem obowiązek stosować się do poleceń i wskazówek przełożonych w zakresie BHP. Należy w tym momencie zwrócić uwagę, że polecenie pracy zdalnej, które ma na celu przeciwdziałanie koronawirusowi, jest zgodne z prawem oraz uzasadnione przepisami Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, dlatego pracownik ma obowiązek jego wykonania.

Na jakich zasadach pracodawca kieruje do pracy zdalnej?

Pracodawca może skierować pracowników do pracy zdalnej na podstawie artykułu trzeciego wspomnianej ustawy, w celu przeciwdziałania COVID-19. Praca zdalna to praca świadczona przez określony czas poza miejscem jej stałego wykonywania, mieszcząca się w zakresie obowiązków wymienionych w umowie o pracę. W normalnym trybie wymaga zgodnego oświadczenia woli stron, jednak na podstawie wymienionej ustawy, polecenie jej wykonania jest wiążące. Zgodnie z zasadami BHP pracodawca, kierując pracownika do pracy zdalnej, ma obowiązek dostarczenia mu sprzętu elektronicznego, niezbędnego do wykonywania pracy, a także ma obowiązek pokrycia kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją oraz konserwacją dostarczonych urządzeń.