Jak dokonać wydziedziczenia i kogo można wydziedziczyć?

Zgodnie z zasadami polskiego kodeksu cywilnego spadek należy się członkom najbliższej rodziny zmarłego, to znaczy rodzicom, zstępnym (dzieciom, wnukom, prawnukom itd.) oraz małżonkowi. Jeśli osoba będąca spadkodawcą sporządzi odpowiedni testament, to zgodnie z jego postanowieniami może część lub całość spadku przekazać komuś innemu. Jednak nawet wtedy najbliższej rodzinie należy się jeszcze zachowek, o który mogą się ubiegać mimo istnienia wykluczających ich zapisów w testamencie. Całkowite wydziedziczenie, czyli pozbawienie najbliższych również prawa do zachowku jest możliwe tylko z określonych przyczyn, które opisujemy poniżej.

Kiedy możliwe jest wydziedziczenie najbliższej rodziny?

Najbliższa rodzina, czyli rodzice, zstępni i małżonek, to osoby, które można całkowicie wydziedziczyć, czyli pozbawić nawet prawa do zachowku jedynie w kilku przypadkach. W zapisach prawa wymienione są trzy przesłanki, które to umożliwiają:

• Gdy przyszły spadkobierca wbrew woli spadkodawcy postępuje sprzecznie z zasadami współżycia społecznego i nie jest to incydentalne, lecz dzieje się często i w sposób uporczywy.
• Kiedy osoba uprawniona do spadku dopuściła się względem spadkodawcy lub najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko jego życiu, zdrowiu czy też wolności albo zachowała się w taki sposób, że obraziła jego cześć.
• Gdy uprawniony do spadku (i zachowku) nie dopełnia obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy.

W testamencie, który przygotowuje spadkodawca, bardzo istotne jest konkretne i jasne określenie przyczyny wydziedziczenia. Nie może być ona dowolna, lecz ma wynikać z jednej z powyższych przesłanek, aby okazała się skuteczna prawnie. Wtedy dopiero członek najbliższej rodziny może zostać wydziedziczony, to znaczy pozbawiony całości spadku oraz prawa do zachowku. Poza tym warto podkreślić, że wydziedziczyć kogoś można jedynie wtedy, gdy spisany zostanie testament. To rodzi również dalsze konsekwencje prawne, ponieważ gdy testament zostanie uznany za nieważny, to również zapisane w nim wydziedziczenie traci swoją skuteczność.